SCUBANAUTS EXPLORERS - SCUBA DIVING TRAINING

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες απο το ναυάγιο του HMS PERSEUS

Το βρετανικό υποβρύχιο “PERSEUS” αναχώρησε στις 24-11-1941 από τη Μάλτα για επιθετική περιπολία στον κόλπο του Τάραντα στην Αδριατική θάλασσα και το Ιόνιο πέλαγος. Στις 6-12-1941 προσέκρουσε σε νάρκη ανοιχτά της Κεφαλονιάς και βυθίστηκε παρασύροντας μαζί του 60 αξιωματικούς και ναύτες.

Ο Άγγλος θερμαστής John Capes ήταν ο μόνος που κατάφερε να απεγκλωβιστεί από το βυθισμένο υποβρύχιο και να σωθεί κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Με μία σχεδόν υπεράνθρωπη προσπάθεια και χρησιμοποιώντας την ειδική συσκευή Davis πραγματοποίησε μία διαφυγή μοναδική στα ναυτικά χρονικά και αφού εγκατέλειψε το “PERSEUS” αναδύθηκε στην επιφάνεια του Ιονίου.

Κολύμπησε ως την κοντινότερη ακτή της Κεφαλονιάς, όπου τον βρήκαν οι κάτοικοι του πανέμορφου αλλά Ιταλοκρατούμενου νησιού, οι οποίοι τον περιέθαλψαν, τον προστάτευσαν και στο τέλος τον φυγάδευσαν, 18 μήνες αργότερα, στη Σμύρνη.

Οι διηγήσεις του John Capes για την περιπέτεια του, ελάχιστα πιστευτές έγιναν. Σχεδόν κανείς δεν μπορούσε να αντιληφθεί – και κατά συνέπεια να πιστέψει – το μέγεθος του κατορθώματός του.

Το υποβρύχιο “Perseus” με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Edward Ted Nicolay αναχώρησε από τη Μάλτα στις 24-11-1941 για επιθετική περιπολία στον κόλπο του Τάραντα και το Ιόνιο πέλαγος. Μετά το πέρας αυτής της αποστολής επρόκειτο να επιστρέψει στην Αλεξάνδρεια. Στο υποβρύχιο εκτός από το μόνιμο πλήρωμά του επέβαιναν ο Βρετανός ναύτης John Capes και ο Έλληνας Υποπλοίαρχος Νικόλαος Μέρλιν.

Την νύχτα της 6ης Δεκεμβρίου του 1941 το “Perseus” περιπολούσε στην επιφάνεια έξω από το Αργοστόλι, στην Ιταλοκρατούμενη τότε Κεφαλονιά. Ήταν πολύ σκοτεινά και φυσούσε δυνατός αέρας. Ξαφνικά, μία δυνατή έκρηξη συγκλόνισε το υποβρύχιο. Το “Perseus” είχε χτυπήσει σε νάρκη. Το ρήγμα που προκλήθηκε από την πρόσκρουση στο αριστερό πρωραίο τμήμα -αν και σχετικά μικρό - ήταν αρκετό για ν' αρχίσουν να εισρέουν νερά στο υποβρύχιο. Την ίδια ώρα από την ανοιχτή ανθρωποθυρίδα του πυργίσκου έμπαιναν τόνοι νερού και δεν επέτρεπαν σε όσους δεν σκοτώθηκαν από την έκρηξη να βγουν από το “Perseus” που βυθιζόταν παρασύροντας μαζί του στο βυθό 60 αξιωματικούς και ναύτες.

 Από τα 60 άτομα που παρασύρθηκαν στο βυθό με το H.M.S “Perseus” την νύχτα της 6ης Δεκεμβρίου του 1941, ένας Βρετανός ναύτης κατάφερε κάτι μοναδικό για τα ναυτικά χρονικά. Ο θερμαστής John Capes βρισκόταν κατά την βύθιση στο πρυμναίο διαμέρισμα του υποβρυχίου. Τα πίσω διαμερίσματα άργησαν αρκετά να πλημμυρίσουν ακόμα κι όταν το υποβρύχιο είχε πλέον ακουμπήσει στο βυθό του Ιονίου.

 Ο Capes αντέδρασε άμεσα και οργάνωσε ένα γρήγορο και αποτελεσματικό σχέδιο διαφυγής. Η έξοδος διαφυγήςΚάθε λεπτό που περνούσε άλλωστε θα μπορούσε να του στοιχίσει τη ζωή. Ψάχνοντας για άλλους επιζώντες μέσα στο υποβρύχιο, ο Capes βρήκε άλλους 3 θερμαστές οι οποίοι ήταν βαριά τραυματισμένοι. Χωρίς καθυστέρηση ο Capes εντόπισε τις συσκευές διαφυγής 'DAVIS' (Davis Submerged Escape Apparatus) και βοήθησε τους τραυματίες να τις φορέσουν. Η επόμενη κίνησή του ήταν να λασκάρει τους σφιγκτήρες της καθόδου από το κατάστρωμα, να τραβήξει προς τα κάτω τον πάνινο αγωγό διαφυγής και να τον στερεώσει στο δάπεδο. Στη συνέχεια με τον υποβρύχιο εκσφενδονιστήρα φωτοβολίδων πλημμύρισε το διαμέρισμα για να εξισώσει την εσωτερική πίεση με την εξωτερική και να μπορέσει να ανοίξει την έξοδο διαφυγής που ευτυχώς δεν ήταν ασφαλισμένη με μπάρα.

 Αφού βοήθησε τους 3 τραυματίες να βγουν από την ανθρωποθυρίδα, τους ακολούθησε κι εκείνος. Βγαίνοντας από Η κάθοδος του πυργίσκου "Γέφυρα"το υποβρύχιο άρχισε να αναδύεται ελέγχοντας – όσο μπορούσε – την ταχύτητα του, για να μην υποστεί τις συνέπειες μίας υπερβολικά γρήγορης ανόδου. Στην επιφάνεια της θάλασσας ο Capes έψαξε μάταια για τους συνάδελφούς του. Το μόνο που έβλεπε σε απόσταση μιλίων ήταν μία λευκή τεθλασμένη γραμμή που έμοιαζε να σχηματίζεται από τις κορυφές απότομων βράχων. Έτσι ο Capes άρχισε να κολυμπά προς αυτή την κατεύθυνση. Μετά από κολύμπι αρκετών ωρών κατόρθωσε τελικά να φτάσει στην Κεφαλονιά όπου έπεσε πλέον εξαντλημένος σε λήθαργο. Εκεί τον βρήκαν την επόμενη ημέρα οι κάτοικοι του κοντινού χωριού.

Ο John Capes δεν μιλούσε συχνά για την συγλονιστική του απόδραση από το Περσεύς που είναι ίσως η δυσκολότερη διαφυγή από βυθισμένο- υποβρύχιο εν καιρώ πολέμου. Συνήθιζε να διηγείται την ιστορία του μόνο σε καλούς φίλους και μέλη της οικογένειάς του. O σύζυγος της Julie Capes, o Robert Knappett, θυμάται: " τον θυμάμαι να περιγράφει πόσο δύσκολες ήταν οι στιγμές μέσα στο βυθισμένο υποβρύχιο. Το νερό ήταν πολύ βρώμικο, ανακατεμένο με μπογιές και η ορατότητα περιορισμένη"..

Ικανοποιημένοι από την επιβεβαίωση του κατορθώματος του φίλου τους, είναι και οι συνάδελφοί του, όπως τονίζει ο Κeith - Nethercoate Bryant, που υπηρέτησε στο Αγγλικό Βασιλικό Ναυτικό στα υποβρύχια:"Πολλοί σύγχρονοί του πίστευαν ότι η ιστορία της διαφυγής του ήταν δημιούργημα της φαντασίας του και ότι δεν ήταν καν στο υποβρύχιο Περσεύς ή ότι το είχε εγκαταλείψει πριν αυτό βυθιστεί."

 Ο James Brown, συνάδελφος του J. Capes, είχε ταξιδέψει στο παρελθόν στην Κεφαλονιά προσπαθώντας να ακολουθήσει τη διαδρομή του φίλου του John, στο νησί που του πρόσφερε καταφύγιο επί 18 μήνες. "Καθώς διάβαζα την ιστορία του διαπίστωσα ότι υπήρχαν αρκετοί σκεπτικιστές, ξέρετε .. άνθρωποι που υποστήριζαν ότι ο John δεν έκανε το τάδε ή το δείνα. Έτσι σκέφθηκα ότι αυτή η κατάσταση έπρεπε να ξεκαθαριστεί". Φθάνοντας στην Κεφαλονιά ο James Brown κατάφερε να βρει κάποιους από εκείνους που είχαν φιλοξενήσει τον φίλο του, όπως η Ελένη και ο Μαρίνος Κοσμετάτος και ο Γεράσιμος Ραζής, αποδεικνύοντας έτσι ότι ο J. Capes είχε όντως παραμείνει για μεγάλο διάστημα στο εντυπωσιακό νησί του Ιονίου, το 1941. H είδηση ότι βρέθηκε το ναυάγιο του ιστορικού υποβρυχίου καθώς επίσης και στοιχεία που δικαιώνουν πλήρως τον J. Capes, τον χαροποιεί ιδιαίτερα."Νιώθω πραγματικά ικανοποιημένος όχι τόσο για μένα τον ίδιο αλλά για την οικογένειά του ".

Ο John Capes έφυγε από τη ζωή το 1985 και έτσι δεν πρόλαβε να δει την δικαίωση του. Τα αγαπημένα του πρόσωπα μεταφέρουν τα συναισθήματα του για την συγκλονιστική του εμπειρία.

 "Ήταν πραγματικά ευγνώμων απέναντι στους κατοίκους της Κεφαλονιάς για τη ζεστή υποδοχή τους και τη βοήθεια που του πρόσφεραν, ακόμα και για το γεγονός της σίτισής του κατά τη διάρκεια μιας πολυ δύσκολης περιόδου, τονίζει ο Keith Nethercoate Bryant. Πολλοί Κεφαλονίτες του παρείχαν ασφάλεια και τον φρόντιζαν καθώς μεταφερόταν απο΄το ένα μέρος στο άλλο για να αποφύγει τις ιταλικές και γερμανικές περιπολίες. "

Η συγκίνηση είναι μεγάλη και για τον γιο του John Capes, Gregory."Γνωρίζω καλά ότι ήθελε πάντα να επιστρέψει στην Κεφαλονιά για να ευχαριστήσει τους ανθρώπους που τον βοήθησαν. Δεν θα μπορούσε να δει το ναυάγιο του υποβρυχίου αλλά θα μπορούσε να πάει στη θαλάσσια εκείνη περιοχή και να θυμηθεί τους συντρόφους του. Δυστυχώς όμως έχει πεθάνει και δεν θα μπορέσει ποτέ να πραγματοποιήσει αυτή του την επιθυμία αλλά είμαι βέβαιος ότι οι αναμνήσεις του θα τον συντροφεύουν πάντα εκεί ψηλά μέσα σ΄ένα μεγάλο υποβρύχιο στον ουρανό ..."